Şubat’ta Bahreyn’deki birinci idman seansıyla başlayan 2024 Formula 1 Dünya Şampiyonası, 8 Aralık’ta düzenlenen Abu Dhabi GP’si ile sona erdi. Toplam 24 yarış ve 6 sprint uğraşı ile 75 yıllık Formula 1 tarihinin en uzun dönemine sahne olan 2024’te, her ne kadar Max Verstappen bitime iki yarış kala şampiyonluğunu ilan etmiş olsa da yıl boyunca hatırı sayılır bir çekişmeye tanıklık ettik. Hakikaten, markalar şampiyonunun belirlenmesi son yarışa kaldı. Formula 1’in en esaslı iki grubu McLaren ve Ferrari’nin çekişmesinin akabinde, McLaren 1998’den beri süren şampiyonluk hasretine son verdi.
Kuvvetli bir başlangıç
2024’e üç sefer dünya şampiyonu olarak giren Hollandalı Max Verstappen ile Red Bull Honda, 2024’de çok kuvvetli bir başlangıç yaptı. Verstappen birinci beş yarışta dört zafere imza atarken, grup arkadaşı Sergio Perez de birebir devirde üç kere podyuma çıkınca, dönemin birinci çeyreği Red Bull kampının üstünlüğüyle geçildi. Hatta Verstappen birinci yedi yarışın tamamında pol durumunu yakaladı. Birinci altı yarış sonunda Verstappen 33, Red Bull 52 puan farkla öndeydi. Lakin Lando Norris’in mesleğinin birinci zaferini kazandığı Miami’den itibaren güncellemelerle arabası hızlandıran McLaren-Mercedes, Red Bull için önemli bir tehdit olmaya başladı. Ama McLaren cephesinde yapılan birtakım sürüş ve strateji yanılgılarından da faydalanan Verstappen, dönemin 10. yarışı İspanya tamamlandığında yedi galibiyet almıştı bile.
Güç istikrarları değişiyor
Mevcut teknik yönetmeliklerinin üçüncü yılında, Ferrari, Mercedes ve bilhassa McLaren-Mercedes’in arabalarını hızlandırarak Red Bull’a yaklaşması sonucunda, yaz aylarından itibaren rekabet kızışmaya başladı. Artık Verstappen ve Red Bull kolay kolay doruğa oturamıyordu ve pistin formu, asfaltın tipi, hava sıcaklığı, seçilen lastikler üzere bileşenlere bağlı olarak üstte saydığım üç ana rakibin bazen biri, bazen birkaç tanesi Red Bull’u sürat manasında geçmeye başladılar. Hakikaten birinci 10 yarıştan yedi zaferle ayrılan Verstappen, sene sonuna dek kalan 14 yarışta yalnızca iki yarış daha kazanabilecekti. Yaz aylarında bir orta Lewis Hamilton ve George Russell ile Mercedes dörtte üç, Lando Norris ve Oscar Piastri ile McLaren ekibi altıda dört galibiyet yakaladı. Kırmızılara baktığımızda dönem başında gelen Avustralya zaferinin akabinde, Ferrari’nin de Charles Leclerc ve Carlo Sainz ile beş yarışta üç galibiyet aldığı bir seri çıktı karşımızda.
Bu devirde istikrar problemleri yaşayan Red Bull ile Verstappen, kazanamasa da hafta sonlarından mümkün en düzgün sonuçları almaya odaklandı. Bu ortada tepedeki dört kadro ortasındaki rekabet o denli bir boyuta ulaştı ki, İspanya’dan sonra sene sonuna dek, hiçbir şoför iki yarış üst üste zafere ulaşamadı. Hasebiyle her hafta farklı bir ismin kazandığı, bazen her hafta farklı bir ekibin “en hızlı” olduğu çok keyifli bir dönemi izlemiş olduk. Hatta Formula 1 tarihinde birinci kere, bir dönemde dört faklı kadro en az bir yarışı “ilk iki sırada” bitirmiş oldu.
Sezon sonuna gelirken
Sezonun geneline bakıldığında, ortalamada en süratli ve çalışma aralığı en geniş arabaya sahip olan McLaren, sene başında bir orta 115 puan gerisinde olduğu Red Bull’u, Azerbaycan GP’sinde geçmeyi başardı. Bu sonuçta McLaren ve şoförlerinin âlâ performansı kadar, Red Bull’da Perez’in sene uzunluğu hayal kırıklığı yaratan performansı da tesirli oldu. O denli ki Perez, Nisan ayındaki Çin yarışından sonra, bir daha podyum yüzü göremeyecekti. Öte yandan altı yarışlık son çeyreğe girilirken Verstappen, 52 puanlık, yani iki tam galibiyetten fazla bir avantaja sahipti. Hollandalı pilot bu farkı muhafazasının yanı sıra, yağmur altında koşulan Sao Paulo yarışında 17. sıradan başlamasına karşın dayanılmaz bir sürüşle zafere ulaşınca şampiyonluk yolunu kolayladı ve bir yarış sonra da üst üste dördüncü şampiyonluğunu ilan etti. Verstappen, son iki yıla nazaran daha şiddetli geçen dönemi 9 galibiyet, 8 pol konumu, 14 podyum ve 4 sprint zaferiyle noktaladı.
Markalar klasmanındaki çekişme ise son yarışa kadar sürdü. Ferrari dönem uzunluğu en çok podyuma çıkan ve son çeyrekte en çok puan alan kadro olsa da F1’in en eski ikinci grubu McLaren 6 yarış zaferi, 8 pol durumu, 21 podyum ve 2 sprint zaferiyle, 1998’den tam 26 sene sonra kadro tarihinin dokuzuncu şampiyonluğuna ulaştı. İki şampiyonluk ortasında çeyrek yüzyıldan fazla bir vakit geçmesi, birebir vakitte F1 tarihindeki en uzun süren şampiyonluk hasretinin de sonlanması manasına geliyordu.
SEZONUN FARKLI NOTLARI
Bu sene hem Norris hem de Piastri, mesleklerindeki birinci GP zaferini elde ederken, Leclerc adeta üstündeki Monako lanetinden kurtularak kendi ülkesinde birinci sefer yarış kazanmış oldu. 2024, F1 tarihinde yedi farklı şoförün (Verstappen, Norris, Leclerc, Piastri, Sainz, Russell ve Hamilton) “birden fazla yarış kazandığı” birinci dönem oldu.
Sezon öylesine çekişmeliydi ki, Verstappen dışında hiçbir isim iki yarış üst üste kazanamadı. Keza 2010’dan beri birinci sefer, hiçbir kadro yahut şoför, üst üste üç tane zafere imza atamadı. Dünya şampiyonası klasmanında üç farklı kadronun (Red Bull, McLaren, Ferrari) şoförleri (Verstappen, Norris, Leclerc) birinci üç sırada yer alırken, bu üç şoför, toplamda 13 yahut daha fazla sefer podyuma çıktı. Bu ortada 2024, dört farklı ekibin en az dörder galibiyet ve dörder pol durumu aldığı birinci yarış dönemi oldu.
Öte yandan Verstappen’in şampiyonluğuna karşın, son iki yılın markalar şampiyonu Red Bull-Honda bu dönem üçüncü sırada kaldı. F1’de markalar klasmanında üçüncü sırayı alan bir kadrodan dünya şampiyonu şoförün çıkması, en son 1983 döneminde Nelson Piquet ve Brabham-BMW iştirakinde yaşanmıştı. McLaren’in genç yıldızı Piastri ise, Michael Schumacher (2002), Lewis Hamilton (2019) ve Max Verstappen (2023)’den sonra, bir dönemdeki tüm yarış cinslerini tamamlayan dördüncü şoför olarak tarih geçti. Son olarak Norris-Piastri ikilisi ortalama 24 yaş 155 gün ile markalar şampiyonluğunu kazanan en genç ikili olarak da tarihe geçti.
İşte 2024, böylesine çekişmeli, iniş çıkışlı ve sürprizli bir döneme sahne oldu. 2026’da güç üniteleri ve arabalara dair kurallar değişmeden evvel koşulacak son dönem olan 2025’in de emsal bir çekişmeye sahne olacağını umuyoruz.
ÜLKEMİZDEKİ GELİŞMELER HEYECAN VERDİ
Otomobil sporları açısından 2024 dönemi ülkemizde de dolu dolu geçti. Kimi branşlarda iştirakçi rekorları kırılırken, Valensiya’daki FIA Motorsporları Oyunları’nda Team Türkiye, 82 ülke ortasında beşinci olmayı başardı. Sonbaharda TOSFED’in uzun uğraşlarının akabinde ülkemizdeki tek memleketler arası yarış tesisi olan İstanbul yarış pistinin kapılarının Türk sporuna açılması sayesinde pistte düzenlenen ulusal yarışların çabucak akabinde, FIA Dünya Rallikros Şampiyonası çok kısa mühlet içinde muvaffakiyetle organize edildi. Derken, Formula 1 açısından da sular ısınmaya başladı.
Daha evvel ülkemizde dokuz sefer düzenlediğimiz Formula 1 Türkiye GP’sine yine kavuşabilmek ismine yapılan çalışmalar sürat kazanırken; son olarak Gençlik ve Spor Bakanı Sn. Dr. Osman Aşkın Bak, Kültür ve Turizm Bakanı Sn. Mehmet Nuri Ersoy, TOSFED Onursal Başkanı Serkan Yazıcı ve TOSFED Lideri Eren Üçlertoprağı, geçtiğimiz hafta koşulan Abu Dhabi GP’sinde, Memleketler arası Otomobil Federasyonu FIA Başkanı Mohammed Ben Sulayem ile bir ortaya gelerek ülkemizde gerçekleştirilebilecek memleketler arası yarış serileri hakkında istişarede bulundu. Öteki taraftan Formula 1 yetkilileri ile yapılan görüşmeler de sürüyor.
Dolayısıyla, idaresinde yer aldığı FIA’nın da başkanlık düzeyinde desteklediği bir federasyon olarak, önümüzdeki periyotta, ülke sporumuza ve spor turizmi vasıtasıyla ülkemize yarar sağlayacak tertipler için tam gaz çalışmaya devam ediyoruz. Umuyorum kısa müddet içinde, spor severleri keyifli edecek haberleri duymaya başlayacağız.